Het grote huis

Het grote huis

Building the Trano-be, Madagascar Een jaar geleden, op een donderdagochtend, vertelde Jurgen de bijbelverhalen aan de koning van Tsiombivohitra. Er was nog een man aanwezig, een oudere man. Zijn naam is iaban’i Roly. Jurgen kende hem niet. De weken daar op was iaban’i Roly verschillende keren aanwezig. Na wat gesprekjes kwam Jurgen er achter dat hij een voorname man uit ons eigen dorp is. Waarom woonde hij dan niet in Maroamboka? Iaban’i Roly liet een nieuw groot huis bouwen (Trano-be) en zolang die nog niet klaar was woonde hij elders.

Toen kwam de vraag wanneer Jurgen de verhalen in Maroamboka zelf zou vertellen, daar woont hij toch? Nadat Jurgen uitgelegd had dat we in de verschillende dorpen hadden belooft om terug te komen en dat we die belofte eerst moesten inwilligen, kwamen Jurgen en Iaban’i Roly tot de afspraak dat, als zijn huis klaar zou zijn, Jurgen óók in Maroamboka zou beginnen.

Het huis is klaar! Jurgen ging even op bezoek en trof iaban’i Roly’s vrouw aan die zei dat ze hem naar ons toe zou sturen. Iaban’i Roly kwam gister om te horen wat Jurgen’s plannen zijn. Afgesproken is dat Jurgen, na de Kerst, op de donderdagochtenden bij hem in huis de verhalen komt vertellen. Iaban’i Roly wilde het graag op donderdag omdat dan veel mensen niet werken en kunnen komen luisteren.

Building a trano-be, MadagascarHet is een interessante afspraak. Niet alleen is iaban’i Roly één van de koningen in Maroamboka, daarnaast is hij ook één van de voornaamste toverdokters in ons gebied. Samen met een ‘collega’ toverdokters trekt hij klanten vanuit de verre omtrek. Er komen zelfs mensen uit de hoofdstad om gebruik te maken van zijn diensten. Ze hopen speciale ‘zegens’ of andere zaken te ontvangen. Zaken, waarin alleen hij kan voorzien. Iaban’i Roly is een gevreesd man onder de Malagasy. Ondanks dat de verhalen zich duidelijk uitlaten over de praktijken van de toverdokters, verwacht Jurgen niet veel problemen. Jurgen komt op uitnodiging van iaban’i Roly. Een uitnodiging die hij niet aan zijn neus voorbij laat gaan.

Zeven weken Maroamboka

Zeven weken Maroamboka

Op het moment van schrijven zijn we net een week terug in ons nieuwe huis. We waren twee weken weg om in de hoofdstad papierwerk te regelen voor de auto en voor onze visa en residentiekaarten. De laatste hebben we op zak, alleen het officiële eigendomsbewijs van de auto heeft nog heel wat voeten in de aarde. Maar dat is een ander verhaal. Hoe zijn we de eerste zeven weken Maroamboka doorgekomen en hoe hebben we het ervaren?

Attractie Hofmann

Het viel natuurlijk te verwachten: de eerste drie weken verzamelde zich dagelijks een grote troep kinderen voor ons huis om te zien wat de ‘vazaha’ (blanke buitenlanders) vandaag zouden doen. Op wandelingen werden we steevast overal gevolgd en de mensen leerden snel onze namen. De namen van de kinderen zijn voor de Tanala prima uit te spreken, maar Jurgen is ‘dadan’i Vanya’ (vader van Vanya) en Katja ‘maman’i Vanya’. Inmiddels is de eerste nieuwigheid eraf en voelen we ons steeds minder circusartiesten.

Nieuwe vrienden

Naar vrienden hebben we niet hoeven zoeken. We kenden natuurlijk Sylvestre al, die aan AIM een stuk van zijn land heeft afgestaan ten behoeve van ons huis. We eten regelmatig samen. We mochten ook kennismaken met de president van de fokontany, een soort hoge gemeenteambtenaar in het gebied rond Sandrohy, waar Maroamboka onder valt.

Een waar geschenk is de vriendschap met maman’i Prisca, onze overbuurvrouw. Vanaf onze aankomst heeft ze zich opgesteld als onze vriendin. Ze schonk ons zelfs een kip, een traditioneel maar kostbaar welkomstgeschenk. Ze helpt ons met inburgeren en over en weer wisselen we eten en kennis uit.

Dan is er nog Menja, de plaatselijke onderwijzer. Hij woont op het erf van maman’i Prisca en heeft gezegd dat hij ons graag wil helpen met het vertalen van bijbelverhalen in het Tanala. Met Jurgen heeft hij al één van de dorpjes, waarop we ons richten, bezocht.

Nieuwe uitdagingen

Wat hadden we graag gewild dat het in orde was: stromend water. Helaas staat er geen druk op de pomp vanwaar een leiding naar ons huis loopt. We moeten dus heel zuinig zijn met water en als het regent zetten we alle zeilen bij om zoveel mogelijk water uit opvangbakken in jerrycans over te gieten zodat we het niet 400 meter verderop bij de pomp hoeven te halen. Die pomp is lastig te bereiken en doet het ook niet altijd. We gebruiken nu het waswater uit de wasmachine om het toilet mee door te spoelen (iedere keer 12 liter!) en we dragen onze kleding meerdere dagen.

En toen was daar in maart eindelijk regen, een cycloon zelfs. Het huis bleek behoorlijk lek. De vloerdelen van de verdieping liepen door naar buiten en als daar lang genoeg regen op valt stroomt het naar binnen en gaat het beneden regenen. Een paar gaten in het dak zijn gelukkig inmiddels dichtgeroest en we zoeken nog naar een oplossing om de verbinding met de verdieping dicht te krijgen zonder de ratten gelegenheid te geven daar nesten te bouwen.

Ratten dus. Wat een vernielers! Tot nu toe hebben ze behalve in ons eten de tanden al gezet in zeep, dekens, kussens, kleding, bakvormen, plastic boterkuipjes, speelgoedpijlen, ballen, pittenzakken, boeken en hout. Vanya heeft weliswaar een jong poesje gekregen, maar het jagen op ratten moet ze nog leren. Intussen bouwt Jurgen een rat-vrije kast onder de trap voor ons verse voedsel en zetten we vallen.

Uitgebreide begroetingen

Als Nederlanders vinden we het al heel wat als we op straat vreemden begroeten met een vriendelijke blik, knik of zelfs korte groet. Nou, dat vindt men hier maar ‘fomba ratsy’ – een slechte manier van doen. Nee, begroeten gaat uitgebreid en daar zijn formules voor die we druk aan het leren zijn. Minimaal vraag je hoe het met de ander gaat, of er nieuws is en druk je uit dat je het fijn vindt de ander weer te zien. Dat mag overigens wel in het voorbijgaan en lekker luidruchtig. Het is dan ook vaak een kakofonie van begroetingen in het dorp. Afscheid nemen is een stuk korter. Iets in de trant van ‘Ik ga weer’ volstaat.

Ver weg

Dat we ver van Nederland zijn wisten we al. Toch ervaren we de afstand nu een stuk intenser: het besef dat het alleen al anderhalf tot 2 uur duurt voordat we op een normaal begaanbare weg zijn, de trage internetsnelheid en de afwezigheid van een postbedrijf hier maken dat we ons af en toe ‘in the middle of nowhere’ voelen. Het maakt ons extra dankbaar voor de sterke auto waarmee we kunnen reizen, de smartphones die we afgelopen najaar hebben gekregen en de brieven en pakketjes die nog steeds in de hoofdstad voor ons aankomen.

Al met al …

hebben we het de eerste periode best zwaar gehad met alle nieuwe indrukken en aanpassingen in leefomstandigheden. Maar het is de moeite meer dan waard. We merken dat God ons de weg heeft gebaand en zijn blij te weten dat er zoveel mensen in Nederland en elders achter ons staan. Hoewel dus misschien wat minder vaak en regelmatig, blijven we ons best doen u op de hoogte te houden van ons wel en wee. Bedankt voor uw betrokkenheid!

Ritje Maroamboka

Ritje Maroamboka

In week 50 gingen we voor het eerst met eigen auto naar Maroamboka. Maroamboka is het dorp waar we gaan wonen en waar bouwers druk bezig zijn met de bouw van ons huis. Dit keer gingen we niet als gezin maar is Jurgen alleen met Issa afgereisd.

Papieren

Aanvankelijk hadden we gehoopt om eerder naar het gebied af te reizen. Het op naam zetten van alle auto papieren en het verkrijgen van een Malagasy rijbewijs vereiste meer tijd dan we verwacht hadden. Inmiddels zijn de papieren binnen… alhoewel, de tijdelijke papieren. De officiële papieren zullen naar verwachting eind december klaar zijn. Het rijbewijs is een ander verhaal. Hiervoor hebben we een visum nodig welke nog minstens zes maanden geldig is. Bij aanvraag van een visum voor het nieuwe jaar krijgen we een papier waarop staat dat de aanvraag bezig is. Met dit papier kunnen we reizen maar het is niet hetzelfde als een visum. De geldigheid van het visum begint al wel te lopen vanaf de aanvraag. Met andere woorden: als het definitieve visum na bijvoorbeeld vier maanden afgeven wordt, is het nog maar acht maanden geldig. We hopen dus dat het visum spoedig afgegeven wordt zodat we het tijdelijke rijbewijs kunnen omzetten naar een definitief rijbewijs.

Meubels

De auto wordt langzaam maar zeker toegerust voor de zware omstandigheden waarin we hem gaan gebruiken. Zo hebben we een grote dakdrager laten maken door plaatselijke metaalbewerkers. Het is een enorm gevaarte (2,30 bij 1,20). We zijn er blij mee omdat we op deze manier makkelijk spullen in en uit het gebied kunnen vervoeren.

Jurgen heeft het bezoek gebruikt om, samen met Issa, een groot deel van onze meubels te brengen. Op het dak werd een zware kast met twee bijzet tafeltjes gebonden en in de auto werden acht stoelen met ons keukengerei vervoerd. Zondag elf december om 05:00 ‘s ochtends vertrokken Issa en Jurgen om vervolgens drie kwartier later al staande gehouden te worden door de politie. De vracht op het dak was geen probleem maar blijkbaar moest er een vergunning zijn voor de lading in de auto. Jurgen kreeg het voor elkaar dat de agent ter plekke een vergunning uitschreef. Met alle Juiste papieren op zak ging de reis verder.

Slechte wegen

De nationale wegen lijken soms meer op Nederlandse gatenkaas dan op een weg. Dit maakt het rijden behoorlijk intensief. Jurgen en Issa kwamen ‘s middags in Abohimahasoa aan. Daar hebben ze overnacht om vervolgens de volgende dag het tweede stuk te rijden. Vlakbij Ifanadiana raakte één van de banden lek. Gelukkig was hulp niet ver weg. Jurgen vroeg een agent om hulp en nadat deze zijn AK47 even aan de kant gezet had, hield hij een vrachtwagen staande. De chauffeur heeft toen met een plaatselijk bewoner het reservewiel onder de auto gezet… Het was niet nodig voor Jurgen om zijn handen vies te maken, zo was de mening van de chauffeur. In Ifanadiana is de band gerepareerd voor € 1,70.

Aankomst

De auto is goed te horen en dus stonden de bewoners van Sandrohy al bij de weg te wachten. Er werd enthousiast gejuicht door de kinderen en velen kwamen even de handen schudden. Na even kort bij praten werd de rit vervolgd naar Maroamboka, zo’n vijf kilometer van Sandrohy. Op deze weg werd de auto goed getest. Diepe geulen afgewisseld met keien die de steile paden, van soms 35% en meer, zeer lastig begaanbaar maken.

Eenmaal door de laatste bocht kan het huis al gezien worden. Snel werden Jurgen en Issa tegemoet gerend en begroet. De auto werd geparkeerd naast het huis van onze contactpersoon en bewonderd door de vele ‘kenners’. Het uitladen was met de vele handen in mum van tijd klaar.

 

Het huis

We waren al geïnformeerd dat het huis niet helemaal volgens de tekeningen gebouwd werd. Onze tekeningen waren veel te bescheiden. Het huis wordt veel groter zodat we, volgens de bouwer, genoeg ruimte hadden voor alle kinderen. Op de begane grond komt een slaapkamer en een gedeelde woonkamer en keuken. Er is een trap naar de eerste verdieping waar, nadat we op een overloop terecht komen, twee slaapkamers voor de kinderen komen. Buiten staat al een aparte ruimte waar we ons kunnen wassen en 15 meter verderop is een toilet gegraven. Het huis staat pal naast een waterbron met schoon water. De druk op deze bron is de meeste tijd van het jaar hoog genoeg om er eventueel een waterleiding op aan te sluiten. Dit laatste gaat de bouwer nog naar kijken. Toen Jurgen en Issa er waren was er al langere tijd geen regen gevallen. Hierdoor stond er niet of nauwelijks druk op de bron. We zullen kijken of we dit kunnen ondervangen door een grote waterton te installeren waarmee we regenwater kunnen opvangen en bewaren. Het huis is gebouwd van hout uit het nabije regenwoud. Het dak is voorzien van golfplaten en de vloer zal van cement worden. De meeste traditionele huizen hebben dat niet wat dan ook tot veel overlast zorgt als het regenseizoen losbarst. We hopen deze of volgende maand met een vriend te gaan kijken naar zonnepanelen en alle bijbehorende elektronica. Zonnepanelen is een luxe die wel meer voorkomt in het gebied. Veel mensen hebben een systeem waarmee ze bijvoorbeeld een telefoon kunnen opladen of een DVD kunnen kijken.

Bezoek

In de twee dagen dat Jurgen en Issa in Maroamboka waren hebben ze ook drie dorpen bezocht. Van twee dorpen waren de mpanjaka’s (koningen) niet aanwezig. Daar hebben we onze groeten gedaan en even met de mensen gesproken. Bij één van de dorpjes hebben we ook de beloofde groepsfoto’s af gegeven. In het laatste dorp was de mpanjaka wel aanwezig. Het was een goed weerzien. De mpanjaka deed erg zijn best om Jurgen’s officiële Malagasy te verstaan. Het werd een leuk en een ontspannen gesprek. Vooral toen Jurgen de verschillende uitspraken van de Malagasy dialecten liet horen werd er luid gelachen. De mpanjaka zei blij verrast te zijn met Jurgen’s vooruitgang in de taal.

Inmiddels zijn Jurgen en Issa, afgeladen met fruitgeschenken, weer terug in Antananarivo. De verwachting is dat Jurgen binnenkort weer naar Maroamboka zal afreizen om diverse spullen, zoals een bed en schoolmaterialen en ander huisraad, te brengen. De bouwer dacht dat we in januari onze intrek wel zouden kunnen doen.

We hebben er zin in om, na maanden van voorbereidingen, te gaan wonen onder de Tanala.

Het gaat hard!

Het gaat hard!

Het is nu enkele maanden na ons gezinsbezoek aan Sandrohy en omgeving. Sindsdien is er veel gebeurd: we kochten een terreinwagen en kregen goedkeuring van de leiding van AIM Madagaskar om te gaan wonen in Maroamboka, een dorpje 2 km van Sandrohy af. Inmiddels wordt er druk gebouwd en is de auto klaar om de reis te maken. Deze maand nog hoopt Jurgen samen met onze oudste zoon Issa te gaan kijken bij de bouw, mogelijk wat te helpen, en contacten te onderhouden.

De auto

Dit is hem dan: onze Nissan Patrol uit 1999. We hebben lang moeten zoeken naar deze mechanische auto, maar eindelijk is het gelukt. Het is belangrijk dat de auto niet alleen een vierwielaandrijving heeft, maar ook dat hij mechanisch is in plaats van elektronisch. Mechanische auto’s zijn een stuk gemakkelijker te repareren, als het nodig is zelfs provisorisch door een leek. Er is geen boordcomputer die uitgelezen moet worden en met wat eenvoudig gereedschap komen we in geval van nood een heel eind. Voor de liefhebbers: het motorblok is een 4,2 liter diesel, 6 cilinders. Klik op de afbeelding om meer foto’s te zien.

We zijn ontzettend blij met de auto omdat we nu veilig en in elk seizoen in en uit het gebied van Sandrohy kunnen reizen. De aanschafprijs maar ook de al gedane reparatie- en aanpassingskosten hebben we volledig kunnen betalen! Er is gul gegeven voor een auto: we zijn daarvan enorm onder de indruk en het onderstreept nog eens dat we er niet alleen voor staan. Hartelijk dank voor het in ons gestelde vertrouwen!

Er blijven nog enkele zaken die de komende maanden moeten gebeuren: een nieuw dashboard (de benzine- en temperatuurmeter doen het niet); een stevige grill aan de voorkant met versterkt plaatmateriaal daaronder om de extra hoge krik te ondersteunen; een dakdrager voor bagage; een nieuwe pomp voor de stuurbekrachtiging en reparatie van de vooras. Gelukkig kunnen we voorlopig al wel de weg op, want het kan op Madagaskar lang duren voor alle onderdelen gevonden zijn.

Een plek onder de zon

Op dit moment wordt druk gebouwd aan ons huis. We stonden versteld toen we een paar weken geleden hoorden dat het huis al half af zou zijn. We gingen er voorzichtig van uit dat bedoeld werd dat al 50% van de materialen was verzameld, maar nee: onderstaande foto’s laten toch duidelijk zien hoe snel het gaat. We hebben goede hoop dat onze nieuwe stek met ongeveer een maand klaar zal zijn, al gaf de bouwer aan dat ze veel last hebben van de regen. We verwachten dat we in het begin van het nieuwe jaar kunnen verhuizen.

De tekeningen voor het huis mochten we zelf maken en zijn hier en daar aangepast door de bouwer… en later, tijdens de bouw, is het één en ander nog iets meer aangepast. Het grondoppervlak wordt zo’n 40m2. Aan weerszijden van de woning komen op de verdieping 2 kamers: één voor de meisjes en één voor de jongens. De begane grond zal voor een derde deel slaapkamer zijn, het andere deel wordt woonkeuken. Het toilet en de wasgelegenheid komen buiten en voor het huis krijgen we een veranda, zodat we overdekt buiten kunnen zitten en de was drogen. Er worden lokale materialen gebruikt: het huis wordt van hout met een cementen vloer en een golfplaten dak.

Volgende week wil Jurgen alvast wat grote meubels naar Maroamboka brengen en gaan kijken bij de bouw. We houden u op de hoogte!